Darowanie całego majątku przed śmiercią a zachowek.
W dzisiejszym wpisie poruszę jakże doniosłą kwestię uprawnienia do dochodzenia zachowku w przypadku, gdy do spadku już „nic nie weszło”. Dzieję się tak na skutek darowizn dokonywanych przez spadkodawcę za życia. Jeżeli spadkodawca rozdysponował cały swoim majątkiem za życia powstaje pytanie czy w takiej sytuacji należy się uprawnionemu zachowek?
Na początek należy wyjść od stwierdzenia, że roszczenie o zachowek jest zarówno przy dziedziczeniu testamentowym jak i ustawowym. Przy dziedziczeniu ustawowym uprawniony ma roszczenie o zachowek w sytuacji m.in. wskazanej wyżej, czyli gdy spadkodawca darował cały swojego majątku przed śmiercią albo jego część, (a pozostałą część nie pokrywa należnego zachowku).
W takich sytuacjach uprawnionym do zachowku przysługuje roszczenie o zachowek. Zgodnie z uzasadnieniem w jednym z orzeczeniu Sądu Najwyższego „Jeżeli uprawniony do zachowku, dziedziczący z ustawy wespół z innymi osobami, nie otrzymał należnego mu zachowku, ma przeciwko współspadkobiercom roszczenia o zapłatę sumy pieniężnej potrzebnej do pokrycia zachowku albo do jego uzupełnienia(…). Jeżeli uprawniony nie może otrzymać od spadkobiercy należnego mu zachowku, może żądać od osoby, która otrzymała od spadkodawcy darowiznę doliczoną do spadku, sumy pieniężnej potrzebnej do uzupełnienia zachowku. Jednakże obdarowany jest obowiązany do zapłaty powyższej sumy tylko w granicach wzbogacenia będącego skutkiem darowizny. Jeżeli obdarowany sam jest uprawniony do zachowku, ponosi odpowiedzialność względem innych uprawnionych do zachowku tylko do wysokości nadwyżki przekraczającej jego własny zachowek. ”
Jednak należy w tym przypadku mieć na uwadze takie okoliczności jak otrzymanie darowizn wcześniej przez spadkodawcę uprawnionemu do zachowku i inne okoliczności np. dokonanie zapisu, kiedy darowizna została dokonana.
Na koniec wskazać należ, że roszczenie o zachowek ulega przedawnieniu, dlatego konieczna jest dość szybka interwencja uprawnionego do zachowku.
Jeśli potrzebujesz porady prawnej w swojej sprawie, proszę o kontakt z Kancelarią.
radca prawny
Mariusz Delipacy